Ẩm thực của người Tày đã góp phần không nhỏ vào việc làm phong phú thêm nền ẩm thực của Hà Giang. Ẩm thực của người Tày ở Hà Giang rất phong phú như bánh gai, bánh chuối, bánh trứng kiến, xôi ngũ sắc … và đặc biệt phải nhắc đến món bún vịt. Đây được xem là món “điểm tâm sáng” nổi tiếng được người dân địa phương và du khách yêu thích tìm đến thưởng thức mỗi khi có dịp về thăm vùng cực Bắc của Tổ quốc. Món bún vịt của người Tày ở Hà Giang rất đặc biệt. Bởi lẽ để làm ra được sợi bún rất kỳ công và phức tạp từ khâu nguyên liệu, mọi thứ đều do bàn tay của người Tày tự làm ra.
Những sợi bún được tự tay bà con chế biến ra
Những sợi bún được tự tay bà con nơi đây giã bột, ép bún. Gạo được làm bún là gạo tẻ hạt điều. Không dẻo quá cũng chẳng khô quá. Xát thành bột khô, rồi nhào nặn với một lượng nước vừa đủ. Nặn thành những viên bột to như bát tô sau đó cho vào nước sôi, luộc khoảng 15 phút sao cho ngoài chín trong sống, nửa bột chín và một nửa bột sống.
Sau đó, giã nhuyễn đều tay bột sống và bột chín lẫn với nhau. Công đoạn này dành cho những anh chàng có cơ bắp khỏe khoắn và dẻo dai. Công đoạn tiếp theo người ta sẽ nặn bột thành từng viên. Sau đó cho vào chiếc khuôn tự chế đơn giản. Từ đây những sợi bún mịn, tròn sẽ chảy qua khuôn; xuống nồi nước đang sôi luộc 5 phút để từng sợi bún chín.
Sợi bún của cổ truyền của người Tày ở đây thường to hơn sợi bún ở nơi khác từ hai đến ba lần. Sợi bún ăn dai và ngon hơn. Những sợi bún tươi được làm theo cách thủ công khi ăn có độ dai, dẻo. Tất cả đều đảm bảo an toàn, không có chất bảo quản. Nó được tạo nên bởi công sức và sự kiên trì của con người. Cũng chính vì vậy, dù vất vả nhưng vào các dịp lễ, tết, rằm tháng Bảy hằng năm; người Tày nơi đây vẫn tự tay làm ra những sợi bún tươi ngon nhất này.
Bún vịt của người Tày có vị ngon đặc trưng
Vịt Hà Giang được bà con nơi đây trực tiếp nuôi và chăn thả. Những con vịt được nuôi ở những bờ suối từ Tết để đến đầu hè và dằm tháng 7. Đây là khoảng thời gian mà những chú vịt nơi đây trở nên béo tốt; chắc nịch và được lấy làm nguyên liệu cho món bún vịt. Sau khi chế biến lấy nước để làm nước dùng cho bún.
Bún vịt của người Tày có thể nói dễ gây ấn tượng với người thưởng thức. Món ăn làm cho người ta luôn nhớ vị ngon khi nhắc đến ẩm thực Hà Giang. Vị ngon bởi sự quyện hòa giữa vị béo ngậy của nước chan, vị bùi của những sợi bún dài, mịn, mềm. Một tô bún vịt có thêm thịt vịt, có thêm các loại rau thơm như rau mùi, lá hẹ, chút ớt, chút chanh, quất, ăn nóng rất tuyệt vời. Nếu có dịp lên cao nguyên đá Hà Giang bạn nhớ tìm thưởng thức món ăn độc đáo này của người Tày.
Còn gì tuyệt vời hơn khi vào một ngày đông giá rét, lên Hà Giang, đi chợ phiên, gọi một bát bún vịt của người Tày, uống một chén rượu cay xé cuống họng, xơi một miếng thịt vịt thơm ngon, ngắt một búp rau húng vịt bỏ vào miệng rồi chậm rãi ngắm nhìn dòng người hối hả buôn bán ngược xuôi…Đó cũng là một trong những nét ẩm thực đặc trưng vùng quê miền núi, tạo thêm sự thú vị luyến lưu đối với du khách.