Múa xòe là một nét sinh hoạt văn hóa nghệ thuật đặc sắc, một điệu múa phổ biến trong cộng đồng người Thái Tây Bắc. Điệu múa xòe còn có tên gọi khác là “Xe khăm khen” (múa cầm tay). Múa xòe thể hiện sự đoàn kết hữu nghị, có tính tập thể dân chủ cao nên người Thái đều biết múa và yêu nghệ thuật múa xòe của dân tộc mình. Múa xòe là di sản văn hóa quý giá của dân tộc Thái và có sức sống bền vững. Có dịp hòa mình vào không gian văn hóa của dân tộc Thái vùng Tây Bắc, chúng ta sẽ được chứng kiến những điệu múa dân gian chứa đựng ước mơ, khát vọng và niềm tự hào của dân tộc Thái. Hãy cùng tìm hiểu nét văn hoá độc đáo này qua bài viết dưới đây nhé!
Điệu múa gắn bó với đời sống tinh thần của người Thái
Điệu xoè gắn bó với đời sống, văn hoá người Thái. Được tổ chức trong các sự kiện quan trọng của cộng đồng. Trải qua quá dài hình thành và phát triển; ngày nay, múa xòe đã trở thành “tài sản văn hóa” chung của đồng bào các dân tộc vùng Tây Bắc. Người Thái quan niệm “Không xòe không tốt lúa, không xòe thóc cạn bồ”. Múa xòe là biểu tượng tình yêu của dân tộc Thái. Từ yêu cuộc sống lao động cần cù đến tình yêu đôi lứa. Người Thái thường tổ chức múa xòe trong hội xuân, hội mùa và hội cưới. Cũng theo các chuyên gia, xòe có nhiều loại. Có lẽ sớm nhất là xòe vòng (xóe voóng).
Múa xòe gồm nhiều điệu thức. Như: xòe khăn, xòe quạt, xòe nón, xòe sạp. Các điệu múa đều thể hiện tinh thần bình đẳng, không phân biệt trai gái, già trẻ. Vòng xòe càng nhiều người tham gia càng đậm đà, ấm cúng. Những người tham gia múa xòe tay trong tay; chân bước nhịp nhàng theo tiếng cồng chiêng, tiếng bài hát “Inh lả ơi”, “Múa xòe hoa”… ngân vang núi rừng Tây Bắc.
Điệu xòe mang tính đoàn kết, tập thể cao
Những điệu xòe Thái phổ biến và nổi tiếng hơn cả là điệu múa nón, múa sạp, múa quạt, múa vòng…Các điệu múa này thể hiện tình đoàn kết cộng đồng cao. Tất cả mọi người tham dự nắm tay nhau, vừa múa hát, vừa nhảy múa theo tiếng khèn bè, tiếng cồng, chiêng rộn rã. Vòng xòe càng nhiều người tham gia càng thể hiện sự đậm đà, ấm cúng. Các điệu xòe đều khởi nguồn từ hiện thực cuộc sống; của lao động sản xuất như gánh nước, xay thóc, giã gạo, hái rau, bắt cá…
Điệu xòe mang tính tập thể, có tính giao lưu cộng đồng cao. Nên số người tham gia không hạn chế. Ban đầu có thể vòng xòe chỉ 5 – 6 người. Sau đó cứ bổ sung dần. Khách thăm đến với hội xòe, tay nắm tay cùng các thiếu nữ Thái duyên dáng, nhún bước theo tiếng nhạc sôi độn. Cùng nối vòng tay bè bạn, kết nối mọi người trở về cội nguồn để trân trọng vẻ đẹp truyền thống dân tộc Thái. Có thể nói, những điệu múa xòe Thái là nét văn hoá tiêu biểu trong kho tàng văn hóa nghệ thuật của người Thái. Một biểu tượng văn hoá của đồng bào vùng Tây Bắc của đất nước.
