Đất nước Việt Nam có 54 dân tộc anh em, mỗi dân tộc mang những sắc thái riêng với những giá trị đặc sắc cả về phong tục tập quán, góp phần làm nên kho tàng văn hóa phong phú, đa dạng của cả nước. Dù trải qua nhiều thời kỳ giao thoa văn hóa nhưng các dân tộc Việt Nam vẫn giữ được bản sắc văn hóa riêng. Một trong những nét văn hóa hấp dẫn của các dân tộc thiểu số Việt Nam là sự đa dạng, độc đáo của trang phục truyền thống của mỗi dân tộc, trong đó có trang phục dân tộc Dao. Vẻ đẹp rực rỡ trên trang phục của phụ nữ Dao luôn là hình ảnh ấn tượng, khó quên với người đối diện.
Dân tộc Dao vẫn luôn giữ được bản sắc văn hóa riêng
Dân tộc Dao có số dân là 891.151 người (năm 2019) đứng thứ 9 trong cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam. Dân tộc Dao cư trú chủ yếu ở các tỉnh trung du và miền núi phía Bắc. Với những nét riêng về phong tục, tập quán, ngôn ngữ; người Dao được chia thành nhiều nhóm (ngành) khác nhau. Như: Dao Đỏ, Dao Quần Chẹt, Dao Lô Gang, Dao Tiền, Dao Quần trắng, Dao Thanh Y, Dao Làn Tẻn… Mặc dù chịu tác động rất lớn của quá trình giao thoa văn hóa. Nhưng người Dao vẫn giữ được bản sắc văn hóa riêng, độc đáo của dân tộc mình. Từ quan hệ thứ bậc trong anh em, họ hàng đến các phong tục, tập quán, tín ngưỡng văn hóa, ngôn ngữ, chữ viết…
Nghệ thuật trang trí trên trang phục truyền thống của dân tộc Dao đã có từ lâu đời. Tại các bản làng nơi đồng bào Dao sinh sống; người phụ nữ vẫn tự tay làm trang phục cho mình và cho người thân trong gia đình. Đối với người Dao, trang phục là một trong những chi tiết quan trọng đầu tiên để nhận biết và phân biệt giữa dân tộc này với dân tộc khác. Với sự tinh tế trong cách ăn mặc, phụ nữ người Dao tạo ra những nét riêng trong cách bài trí trang phục. Nó không thể lẫn với bất cứ dân tộc nào.
Những chi tiết quan trọng trong trang phục người Dao
Những cô gái người Dao ở độ tuổi lên chín, lên mười đã được truyền dạy việc may vá thêu thùa. Sau đó tự làm những trang phục đẹp cho riêng mình. Trang phục truyền thống của phụ nữ Dao bao gồm áo, quần, khăn vấn đầu, thắt lưng và các đồ trang sức khác đi kèm. Mỗi trang phục có 5 màu cơ bản. Đó là đỏ, xanh, trắng, vàng, đen. Trong đó chủ yếu là màu đỏ. Theo quan niệm của người Dao, màu đỏ mang lại hạnh phúc, may mắn, đầy đủ. Nó tạo ra năng lượng tích cực cho con người.
Trang phục của phụ nữ Dao chính là những tác phẩm nghệ thuật rực rỡ, tinh tế. Chuyển tải quan niệm về vũ trụ, về quan hệ nhân sinh của cộng đồng. Thông qua các hoa văn, họa tiết thêu, in trên đó. Mỗi nhóm (ngành) Dao đều có trang phục riêng, được thêu dệt rất cầu kỳ. Những người mẹ, người bà dân tộc Dao thường dạy cho con gái mình biết thêu thùa từ bé. Những thiếu nữ Dao phải tự mình làm ra bộ trang phục đẹp nhất. Họ mặc nó trong ngày cưới, mùa lễ hội. Trang phục là một yếu tố quan trọng. Nó làm nên bản sắc văn hóa độc đáo của người Dao.
