Cũng là chuyện cưới hỏi nhưng với mỗi dân tộc trên dải đất hình chữ S lại có những nghi lễ và thói quen khác nhau. Với đồng bào dân tộc Mảng sinh sống ở Lai Châu cũng vậy, tục cưới hỏi của họ vô cùng độc đáo và có sự khác biệt đầy bản sắc riêng. Cho đến ngày nay, phong tục cưới hỏi này của người Mảng vẫn luôn được bảo tồn gìn giữ, truyền từ đời này sang đời kia. Ngay sau đây chúng ta hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về nét văn hóa đẹp này nhé.
Đôi nét về đồng bào dân tộc Mảng
Dân tộc Mảng chủ yếu sinh sống ở các huyện Sìn Hồ, Mường Tè, Phong Thổ, Mường Lay, tỉnh Lai Châu. Tộc người Mảng có tên tự gọi là “Mảng Ư”. Họ chia thành hai ngành: Mảng Lệ và Mảng Gứng.
Ngay trong nội bộ người Mảng họ cũng tự phân biệt mình thành Mảng lệ và Mảng gứng. Về cơ bản thì Mảng lệ và Mảng gứng không có gì khác nhau về tập quán sinh sống, hình thức canh tác. Mảng lệ dùng để chỉ những người ở vùng thấp. Còn Mảng gứng dùng để chỉ những người ở vùng cao.
Hiện nay, dân tộc Mảng ở Lai Châu có 1.110 hộ, 5.674 khẩu, chiếm 1,26% dân số toàn tỉnh. Họ sống tại 3 huyện là Sìn Hồ, Mường Tè, Nậm Nhùn. Trong đó: huyện Sìn Hồ là 32 hộ, 160 nhân khẩu. Huyện Mường Tè là 218 hộ, 1.154 nhân khẩu. Huyện Nậm Nhùn là 860 hộ, 4.360 nhân khẩu.
Nét độc đáo trong tục cưới hỏi của người Mảng Lai Châu
Lễ vật được chuẩn bị khá cầu kỳ
Phong tục cưới hỏi độc đáo của người Mảng ở Lai Châu là một giá trị văn hóa được gìn giữ lâu đời cho đến ngày nay. Người Mảng thường chọn ngày cưới vào tháng mười âm lịch đến tháng ba năm sau. Đây chính là thời điểm mùa màng đã thu hoạch xong. Lễ cưới sẽ diễn ra 4 ngày 4 đêm tại cả nhà trai và nhà gái.
Vào ngày cưới, nhà trai phải mang theo những lễ vật tới nhà gái. Lễ bao gồm: Bạc trắng 20 đồng, 200 kg lợn, gà từ 9-11 con, rượu cần 1 chum, gạo nếp 20 kg và nhiều sạp vải… Có những lễ vật không thể thiếu là hai bó thịt sóc hoặc thịt chuột rừng đã sấy khô. Mỗi bó sẽ được buộc lại bằng sợi chỉ đỏ và đen. Trong đó sợi chỉ đỏ tượng trưng cho người con trai. Sợi chỉ đen tượng trưng cho người con gái.
Người con gái dân tộc Mảng cũng phải mang của hồi môn được chuẩn bị trước để về nhà chồng bao gồm: 1 cái bem được đan bằng song mây để đựng quần áo, vải vóc kim chỉ, cùng dao, cuốc, xoong nồi… Đây đều là những vận dụng mà bố mẹ cô dâu đã tặng. Ý nghĩa của các món đồ là mong con gái khi lấy chồng, biết lo toan cuộc sống để gia đình ấm no hạnh phúc. Đặc biệt, bố mẹ cô dâu còn cho vợ chồng mới cưới một đôi gà trống mái để làm giống. Họ mong cuộc sống của đôi trẻ sẽ hạnh phúc con cái ngoan ngoãn.
Nhiều nghi thức quan trọng được diễn ra trong buổi lễ
Trước khi thực hiện nghi lễ rước dâu, chú rể và đại diện nhà trai phải quỳ gối cảm ơn công sinh thành của cha mẹ, ông bà cô dâu. Theo nghi lễ truyền thống, nhà gái sẽ làm một con gà trống để mời nhà trai, đầu và chân gà sẽ để lại. Nếu như ưng ý thì sáng hôm sau cô dâu mới sẽ được về nhà chồng. Khi nhà trai chuẩn bị rước dâu, nhà gái sẽ tìm mọi cách bôi nhọ lên mặt; hất nước và trát bùn lên người mai mối và đoàn người đón dâu. Người Mảng cho rằng làm như vậy thì ông trời sẽ không nhìn thấy mà ngăn cả đôi trai gái. Lễ cưới theo đó mà sẽ diễn ra thuận lợi.
Khách tham dự đám cưới sẽ cùng cô dâu chú rể và những người thân hát đối đáp những bài hát có ý nghĩa răn dạy với mong muốn cặp đôi bỏ qua những thiếu sót mà yêu thương và đùm bọc lẫn nhau. Sau khi màn hát vừa kết thúc, nghi lễ tổ chức đám cưới cũng được hoàn tất.
Lễ cưới là ngày vui của tất cả mọi người, những văn hóa độc đáo này không chỉ mang giá trị văn hóa cao mà còn khiến cho ngày trọng đại thêm ý nghĩa hơn.
