Có thể nói rằng khi tiết trời đang dần chuyển sang cuối đông, khi mà thời khắc chuyển giao sang năm mới sắp diễn ra thì trên nhiều khu vực của đất nước Việt Nam, có rất nhiều lễ hội truyền thống diễn ra. Tiêu biểu nhất trong số đó phải kể đến là lễ hội Căm Mường của đồng bao dân tộc Lự đang sinh sống ở tỉnh Lai Châu. Với những người dân tộc Kinh chắc hẳn không có quá nhiều người biết về lễ hội này. Nếu bạn cũng nằm trong số đó, hãy dành chút thời gian tham khảo bài viết sau đây để khám phá chi tiết hơn những nét độc đáo của lễ hội Căm Mường nhé.
Thông tin tổng quan về lễ hội Căm Mường
Lễ hội Căm Mường là một lễ hội của đồng bào người dân tộc Lự ở tỉnh Lai Châu. Đây là dịp để cho bà con dân bản dâng tế lễ vật cầu khẩn thần sông, thần núi, thần khe và thần suối thần rồng phù hộ cho bà con dân bản được no đủ, điều lành thì ở lại, điều dữ thì mang đi. Lễ hội được tổ chức hàng năm vào ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch.
Lễ Căm Mường là một lễ hội truyền thống Việt Nam đặc sắc. Ngày lễ đã mang đậm dấu ấn của người dân vùng cao. Chính vì vậy rất nhiều du khách mong muốn được chứng kiến ngày lễ một lần trong tiết đầu xuân. Cũng vì vậy, nhiều khách du lịch đến Lai Châu rất thích tham gia lễ hội Căm Mường.
Những nghi lễ độc đáo trong lễ hội Căm Mường
Phần lễ
Mỗi gia đình sẽ cử ra một người đại diện là nam giới để đi tham gia phần phụ lễ. Khi họ đi về sẽ có lộc dành cho những người ở nhà. Mở đầu cuộc lễ, ông thầy cả sẽ đọc lời tuyên bố lý do buổi lễ. Trong lời của thầy cả đề cập tới lịch sử của người dân tộc Lự, lịch sử của bản mường, cái lý của việc làm lễ và những người sẽ được “thụ lễ” lần này.
Khi bắt đầu lễ các thầy sẽ lạy một lạy rồi bắt đầu đọc lời khấn. Trong phần lễ này không có khèn bè, trống, sáo hay bất kì một loại nhạc cụ nào để làm âm vang. Theo quan niệm của người dân tộc Lự thì như thế sẽ làm ảnh hưởng tới các linh hồn riêng, mà cái linh hồn ở đây chính là sự thần bí và linh thiêng ẩn hiện trong những lời khẩn cầu của ông thầy cúng.
Người dân tộc Lự ví lễ là dịp để thể hiện lòng thành kính đối với các vị thần. Nó được thể hiện bằng các lễ vật dâng tế trong buổi lễ. Những lễ vật này do người dân bản tự nguyện đóng góp. Thầy cúng sẽ khẩn cầu lên vị thần thấu hiểu cho tấm lòng thành kính của dân bản; mong được mùa bội thu, thóc lúa đầy bồ. Họ cũng mong già trẻ gái trai trong bản được vui vẻ sum vầy hạnh phúc.
Phần hội
Các chàng trai sẽ thổi sáo để cho các cô gái hát những bài ca của dân tộc mình. Những lời hát là lời nhắn nhủ của thế hệ đi trước dành cho lớp trẻ hôm nay phải biết chung tay xây dựng bản mường ngày càng ấm no và hạnh phúc.
Cùng với các bài hát thì trò chơi ném còn cũng là một phần không thể thiếu trong lễ hội này. Nó thể hiện sự tinh tế, khéo léo không chỉ trong việc dựng cột, làm quả còn mà ngay cả trong việc tung còn cũng có những bí quyết riêng đã được các thế hệ của người Lự truyền lại cho nhau.
Bên cạnh đó chúng ta cũng phải nhắc đến các trò chơi như đẩy gậy, kéo co. Nó cũng thể hiện được sức mạnh của mỗi người. Đồng thời nếu ai là người thắng sẽ gặp được nhiều may mắn trong năm tới. Còn ai là người thua sẽ là người gặp những điều không may. Vì vậy mà kết thúc lễ hội mọi người sẽ cùng té nước để cầu may; cũng như để gột rửa những điều không may mắn.
Kết luận
Tóm lại, lễ hội Căm Mường của người Lự ở tỉnh Lai Châu rất đề cao vai trò của những sinh hoạt văn hóa dân gian mang tính cộng đồng, làm tăng thêm sự gắn kết trong mỗi cộng đồng làng bản. Chính vì vậy mà lễ hội này cần được bảo tồn, gìn giữ, phát huy, để nó thật sự trở thành nét đẹp trong vốn văn hóa dân gian mang đậm bản sắc riêng của người Lự, cũng là niềm tự hào của người Việt.
